Os símbolos de "O nome da rosa"

Por Lidia Figueroa García
1º Bach. Ciencias e Tecnoloxía, 2012-13

O nome da rosa é unha obra de Umberto Eco. Nela pódese ver a outra cara da Igrexa e a forma de vida das persoas da época medieval.

O fío do relato está nunha serie de asasinatos que se producen nun mosteiro. Ao longo de toda a obra pódense observar varios símbolos.

Símbolos relixiosos
atopamos en primeiro lugar o mosteiro, que está (significativamente) apartado da sociedade xa que ten que estar nun lugar sagrado, e orientada cara ao leste, posto que o sol se pon por aí e é símbolo de luz.
Tamén hai cruces, símbolo evidente do cristianismo.
Os frades danse a benvida á abadía bicándose nos beizos, no nome de toda a congregación.

Animais
Aparecen en varias ocasións varios corvos, que fan referencia á morte, e un gato negro, que fai referencia á bruxería, tema moi sensible na Idade Media, cando moitas mulleres foron queimadas en fogueiras por seren declaradas bruxas.
Os frades tiñan fama de vivir moi ben e comer moito, o que se mostra coa matanza do porco.

Lugares, palabras e números
A biblioteca da abadía é un símbolo moi claro xa que o coñecemento das persoas está presente en toda a obra.
O labirinto que contén a biblioteca tamén é moi importante xa que é signo do mundo. O labirinto réxese por unha serie numérica e por frases en latín.
Unha das curiosidades desta obra é que xira en torno ao número sete:

As salas da biblioteca están organizadas a partir deste número,
sete son tamén os asasinatos que se producen na abadía,
os capítulos do libro,
as horas de traballo dun monxe e
o tempo no que transcorren os sucesos.
Fóra dos libros, sete son os planetas,
os sacramentos e
os pecados capitais.

Nesta biblioteca preséntase unha fusión entre o libro bíblico da “Apocalipse” e o mapa xeográfico do mundo.

O título
“O nome da rosa” pode ter varias interpretacións. A rosa é unha flor que pode ter moitos significados. Asóciase coa biblioteca onde se produce o misterio; tamén é relacionada co labirinto, figura moi usada para a xeometría e os misterios e frecuentemente utilizada nos pavimentos de moitas igrexias góticas.
Por último, a rosa está asociada á figura da Virxe María. Penso que a rapaza, a quen condenan por bruxería, fai en parte referencia á virxe posto que é moi humilde. O rapaz namórase dela e ao final da obra di que nunca soubo o nome daquela rapaza. Por isto creo que o título é debido a que el non sabía o nome da rosa, da súa Rosa.

A muller
Pero o símbolo da virxe non aparece nesta obra de forma positiva xa que deixa de lado a realidade da época. As mulleres dedicábanse á prostitución e eran utilizadas. Mantiñan relacións cos curas do mosteiro para conseguir un corazón de animal. Eran un “obxecto”. Elas conseguían o corazón de vaca pero non os dos cregos. Socialmente eran bastante rexeitadas. Esa figura da virxe, polo tanto, é unha imaxe ideal que os relixiosos utilizan para poderen ignorar a inxustiza do trato que dan ás mulleres reais.