"Locke en 90 minutos", por Davíd Martínez

A experiencia é a fonte e o límite de todo coñecemento.
Unha lectura do libro de Paul Strathern, Locke en 90 minutos, por David Martínez (2º Bach. H-CCSS, 2018-19).

John Locke naceu en 1632 en Wrington, fillo dos puritanos Agnes Keene e John Locke, un abogado. Estudou na universidade de Oxford, onde exerceu de profesor de grego, retórica e filosofía moral dende 1661 ata 1664. Foi un gran amigo de Isaac Newton. En 1667 iniciou a súa relación co estadista Anthony Ashley Cooper, primeiro conde de Shaftesbury, de quen foi amigo e medico.
En 1675, despois de que Shaftesbury perdera a confianza da coroa, Locke quedou en Francia. Dende 1673 ata 1688 vive en Holanda e tras a Revolucion Gloriosa de 1688 e a restauración do protestantismo regresou a Inglaterra. Guillerme de Orange nomeouno para que fose ministro de comercio en 1696, cargo do que dimitiu en 1700 por enfermidade.
Foi considerado un dos primeiros empiristas británicos e contribuíu á teoría do contrato social. Os seus escritos influíron en moitos pensadores así como nos revolucionarios estadounidenses. Sostiña que a mente duhna persoa ao momento de nacer é unha folla en branco sobre a que a experiencia imprime o coñecemento. Afirmou que a soberanía non reside no Estado senón na xente e que o Estado é supremo pero só se respecta a lei civil. Cría na liberdade relixiosa e na separación de Igrexa e Estado. Morre en 1704 nos brazos de Lady Misham, con quen mantivera unha relación e uns sentimentos que, como di o libro, "son difíciles de estimar".

A miña lectura
O libro ten unha introdución moi breve. A parte máis extensa é sobre a vida e a obra do autor, e ao final hai un epílogo, unha escolma de citas das obras e unha cronoloxía de toda a historia da filosofía
Durante o texto fun collendo os fagmentos e ideas que máis me chamaron a atención dentro da parte de vida e obras e o epílogo, como por exemplo:

• O comezo das calidades polas que había ser famoso.
• A aprendizaxe pola experiencia e pola tolerancia.
• Como na súa época os estudantes tiñan que dirixirse en latín aos seus titores.
• Como iniciou os estudos de medicina.
• Como a morte do pai proporcionoulle algunhas terras e varios ingresos, pero el non quería ser rendista.
• Sentía as ideas de Gassendi, o Cogito de Descartes, a súa negación de que Hobbes influíra nel.
• A referencia constante que fai no texto sobre a Guerra Civil, como coñece a Ashley Cooper e como lle actúa de curandeiro.
• A publicación do Ensaio sobre a Tolerancia, xa que na maioría dos países nese momento, co contido do libro, meteríano entre rexas.
• A súa obra mestra, o Ensaio sobre o entendemento humano, nacida nunha charla cuns amigos no inverno de 1673 e que un amigo de Locke, Tyrell, recorda como "sendo un deles". Nesta histórica tarde pódese dicir que empezou o empirismo.
• Tamén o seu liberalismo.
• Como explica na súa filosofía que non aprendemos a través da razón senón da experiencia.
• A súa obra Dous tratados sobre o goberno.

... e moitos máis fragmentos e ideas que non vou recoller aquí. Na parte de citas clave gustoume este fragmento:

Supoñamos que a mente é, como se di, un papel branco sen nada escrito, sen ideas. Como se enche? De onde vén este vasto cúmulo de cousas que a activa e inagotable imaxinación do home pintou sobre el cunha vontade case infinita? De onde extrae todas as materias da razón e do coñecemento? A isto respondo cunha soa palabra, da experiencia, e nela fúndase todo o noso coñecemento e dela derívase este en última instancia.

John Locke, Ensaio sobre o entendemento humano, Libro 2, Cap. 1, § 2.

E, por último, vou dicir algunha das cronoloxías de datas filosóficas máis importantes, como por exemplo:

• S. VI aC: comezo da filosofía occidental con Tales de Mileto.
• Ca. 387 aC: Platón funda en Atenas a Academia, a primeira Universidade.
• 410 dC: os visigodos saquean Roma, comezo da Idade Media.
• 1453: fin do Imperio Bizantino.
• 1641: Descartes publica as súas Meditacións, inicio da filosofía moderna.
• 1689: Locke publica o Ensaio sobre o entendemento humano, que dá comezo ao empirismo.
• 1716: morte de Leibniz.
• 1781: Kant espertado do seu soño dogmático por Hume.
• 1889: Nietzsche, que declarara Deus morreu, sucumbe á loucura en Turín.
• 1953: publicación póstuma das Investigacións lóxicas de Wittgenstein, esplendor da análise lingüística.

A miña opinión
Este texto chamoume a atención, sobre todo, polo termo da experiencia xa que eu penso o mesmo, se tés experiencia nunha cousa que vas facer de nada vale utilizar a razón e o coñecemento. Con isto digo que é moi complicado superar a experiencia na vida, cantas máis experiencias teñas na vida máis sabes dela.
Pareceume que este libro ten un nivel axeitado para 2º de bacharelato. Eu, despois de lelo, voume con ideas máis claras sobre Locke, sobre a súa vida, as súas obras... É un libro que recomedaría a calquera lector que teña interese en saber máis sobre John Locke.

Paul Strathern . Filósofos en 90 minutos
(Comentario do Departamento).
Na biblioteca do centro temos a colección completa de Filósofos en 90 minutos, de P. Strathern. Podes atopala na sección de filosofía, Sinatura1 = 1(03), Sinatura2 = "STR". Os títulos son:

Aristoteles	Berkeley	Confucio	Derrida	Descartes	Foucault
Hegel	Hume	Kant	Kierkegaard	Leibniz	Locke
Maquiavelo	Marx	Nietzsche	Platon	Russell	Agostiño de Hipona
Sartre	Schopenhauer	Socrates	Spinoza	Tomé de Aquino	Wittgensttein

Frecuentemente recomendamos estes textos en 1º e 2º Bach., pero hai que ter en conta que teñen vantaxes e inconvenientes. En xeral, son libros breves (o dos 90 min. é real), escritos con bo humor e que dan unha idea bastante completa do esencial das teorías dos autores, ben contextualizada na súa vida e época. Pero algúns títulos teñen algún problema, en primeiro lugar porque algúns sistemas non se poden resumir de ningún xeito en 90 minutos, e en segundo lugar porque a ironía e o sarcasmo non sempre se perciben correctamente cando nos estamos introducindo nun tema. Entre os títulos que máis nos gustan están os de Sócrates, Aristóteles, Locke e Hume. Entre os que non caben en 90 minutos están os de Kant e Hegel, mentres que nos de Marx e Wittgenstein o ton de broma é fastidioso e fai parecer ridículos aos autores.

Imaxes: Medialib (Locke - Transformada), emaze (cinco sentidos).